Rik Bevernage
Ode aan het Contraire is een initiatief dat op 6 maart 2019 van start ging als eerbetoon aan Rik Bevernage, stichter en bezieler van Masereelfonds Brugge en De Werf, die toen dag op dag een jaar overleden was. In ‘Het keerpunt’, de autobiografie van Klaus Mann, vinden we dit toepasselijk citaat. Het is op het lijf van Rik geschreven. Het heeft betrekking op het Duitsland van de jaren ’30 en de rol van de intellectuelen daarin, maar het blijft brandend actueel.
“De ordinaire gretigheid waarmee zo veel van mijn collega’s probeerden aansluiting te krijgen bij het ‘komende’, bij de komende barbaarsheid namelijk, en die aansluiting ook vonden, leek mij onfatsoenlijk tot aan het walgelijke toe. (…) Een Franse schrijver, Julien Benda, had voor deze schandalige perversie van de intellectuelen de aanduiding la trahison des clercs – het verraad van de klerken – gebruikt. Ja, het is erg en treurig genoeg, als het kwaad de leken, het onwetende volk, verleidt; maar oneindig veel weerzinwekkender is de obscene flirt tussen aartsvijand en priester. De priesters, dat wil zeggen de intellectuelen (niet allemaal, maar wel de meesten !) probeerden in het gevlei te komen bij de antichrist : dat wil zeggen bij de vijand van de geest, de vrijheid, het zedelijk normbesef.”
Hoe brandend actueel is dit niet? En toch, de tristesse van de maatschappij verbleekt vandaag bij het persoonlijke leed. Zes jaar na Rik is ook Caroline, zijn echtgenote, de strijd tegen kanker verloren. We citeren opnieuw, ditmaal Darwin : “Wat zou het hulpje van de duivel wel niet voor een boek kunnen schrijven over de onbeholpen, verspillende, stompzinnig laag-bij-de-grondse en afschuwelijke wrede werken der natuur.”
Ode aan het Contraire
De formule komt voortaan elk jaar terug:
- een uitgesproken ‘ode aan het contraire‘,
- een jazzconcert
- en een prijsuitreiking voor Schone Contrariteit, waarbij een initiatief of organisatie wordt ondersteund die blijk geeft van schone tegendraadsheid. De prijs bestaat uit een som geld en een beeld van de hand van kunstenaar Geert Vandewalle. Het stelt een kraaienpoot voor. Ge kent dat wel, zo een ijzeren ding dat, als ge het op de grond gooit er altijd minstens één scherpe, pinnige kant naar boven blijft steken. Maar het woord kraaienpoot wordt ook gebruikt voor de lachrimpels in ons gelaat.
Klik hier voor de edities van 2020, 2022, 2023 en 2024 (in 2021 ging het niet door vanwege covid).
Ode aan het Contraire 2024
In 2024 kwam Jos Verbist een ode voordragen. Jos is Vlaams film-, televisie- en theateracteur en regisseur. In die hoedanigheid was hij thuis in De Werf en een goede vriend van Rik. We citeren een stuk uit zijn ode, die je hier integraal kan lezen.
“Contrarie zijn. Tegen de stroom in denken. Niet zomaar zonder slag of stoot aannemen wat je wordt voorgeschoteld. Kritisch blijven. Tegenover modetrends, wereldbeelden, opvattingen, cutluurtendenzen, die rondgestrooid worden door beleidsmakers, opiniemakers, politici. Niet eenvoudig in deze tijd waarin nieuws en fake nieuws vaak moeilijk van elkaar te scheiden zijn. Een tijd waarin alle mogelijke media worden gebruikt om de publieke opinie te beïnvloeden, om ideeën, producten, ja zelfs oorlogen te slijten.”
Na Jos zijn betoog, was er een jazzoptreden van Claron McFadden (sopraan) en Tuur Florizoone (accordeonist).
Prijs van de Schone Contrariteit 2024
Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas (VLOS)
Rik Bevernage had de uitdrukkelijke wens om de reserves van vzw Mutate Nomine te schenken aan initiatieven die het lot van de vluchtelingen ter harte nemen. Zijn vrouw Caroline Blomme was voogd van verschillende jongeren, w.o. Shanan uit Ethopië, die dankzij haar engagement en de steun van het VLOS een waardig leven hebben kunnen uitbouwen. Het VLOS of Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas is een onafhankelijke vrijwilligersvereniging die zich belangeloos inzet voor vluchtelingen, met bijzondere aandacht voor hen die geen wettige verblijfspapieren hebben.
Bezoek de website www.vlos.be.
Een initiatief van Caroline Blomme († 11-03-2024), Filip Delmotte, Marijke Deweerdt, Marise Lobelle en Boudewijn Perneel.
Organisatie : Mutate Nomine en Masereelfonds Brugge m.m.v. KC KAAP.
Foto’s : Femke den Hollander
Winnaars vorige edities
Niemand is illegaal (2023)
De Prijs van de Schone Contrariteit ging in 2023 naar Niemand is illegaal, een groep Bruggelingen die regelmatig naar het vluchtelingenkamp in Duinkerke trekt met voeding, kledij en hulp. Het zijn hulpverleners van het eerste uur. Het project waaraan de groep nu werkt is de constructie van een badmobiel, een mobiele douchewagen.
Zie: https://www.niemandisillegaal.be/
Villa Voortman (2022)
De Prijs van de Schone Contrariteit ging in 2022 naar Villa Voortman uit Gent. Villa Voortman is een laagdrempelig ontmoetingshuis in de stad. Het richt zich tot kwetsbare mensen met een dubbel-diagnoseproblematiek die om tal van redenen de aansluiting met de reguliere hulpverlening missen. Zij hebben moeilijkheden op verschillende levensgebieden zoals ernstige psychiatrische en justitiële problemen, verslaving, stigmatisering en dakloosheid.
Het is een plek waar mensen zichzelf kunnen ontwikkelen via artistieke ateliers en andere activiteiten aangeboden door kunstenaars, vrijwilligers en bezoekers zelf. Met respect voor ieders eigenheid wordt er gestreefd naar sociale inclusie en toekomstperspectieven via de ondersteuning van inclusief burgerschap.
Zie: http://villavoortman.be/nl/home
2021
Deze editie ging niet door omwille van covid.
De Batterie (2020)
De Prijs van de Schone Contrariteit ging in 2020 naar De Batterie uit Brugge. De Batterie is een sociaal-artistiek project dat vanuit de kunsten een platform en een stem geeft aan kinderen, jongeren en volwassenen vanuit de meest diverse leefwerelden, waaronder kansarmen. Dit initiatief verdient alle steun en een mateloos respect omdat deze vier vrouwen ondanks alle tegenslagen of subsidies die worden afgepakt, zo hard geloven in en zich inzetten voor die betere, maakbare samenleving en daar steentje voor steentje aan bouwen.
Zie: www.debatterie.be
Fernand Maréchal (2019)
De eerste Prijs van Schone Contrariteit ging naar pastoor Fernand Maréchal, die ondanks doodsbedreigingen verder onderdak verleent aan transmigranten in zijn kerk te Zeebrugge. Deze waardering gaat ook naar alle vrijwilligers die meewerken aan het project.