Wat is jouw wens voor het onderwijs?
Wat kan er beter, waar droom je van?
Kortom, wat zou het onderwijs écht wijs maken?
In het kader van ons jaarthema ‘onderwijs’ (2023) vroegen we leerlingen, ouders, leerkrachten, directeurs en onderwijsondersteuners om luidop te dromen over wat beter kan voor het onderwijs.
Eerst brachten we alles online samen op www.maakhetwijs.be en maakten met die wensen een publiek kunstwerk.
Zaterdag 3 februari, tijdens het Gentse Lichtfestival, installeerden we namelijk een projectie op de oude Belgacomtoren, naast de Oude Beestenmarkt. Door de foto’s van de vele passanten, vonden jullie wensen al snel de aandacht die ze verdienen. Verschillende nieuwskanalen berichtten (zoals HLN, Het Nieuwsblad en PZC) over de actie en op sociale media werden een aantal wensen gretig gedeeld en verspreid.
Lees hier het interview van De Wereld Morgen met Steffie, onze ambassadeur, over de campagne!
Zo zetten we druk op onze beleidsmakers voor doortastende maatregelen die ons onderwijs sterker en rechtvaardiger maken!
Leer onze ambassadeurs kennen
Wie is Ruth?
Ruth Lasters staat al meer dan 20 jaar voor de klas en werkte ook als gelijkekansencoördinator. Ze schrijft proza, poëzie en opiniestukken over de complexiteit en schoonheid van haar job als leerkracht in het middelbaar onderwijs. Ruth is stadsdichter van Antwerpen en kreeg dit jaar de Arkprijs van Het Vrije Woord. Niet alleen voor haar literaire werk, maar ook omdat ze zich verzet tegen de onderwaardering van het beroepsonderwijs en de beknotting van de vrije meningsuiting.
Haar gedicht ‘Losgeld’ werd in 2022 geweigerd door het Antwerpse stadsbestuur.
Wie is Haroun?
Haroun Couvreur is vorig jaar gestopt met school. Hij voelde zich niet thuis in een schoolsysteem dat volgens hem te veel gericht is op voortdurend presteren. Als je met hem praat over onderwijs vallen al snel de termen ‘onthaasting’ en ‘horizontale structuren’ tussen leerkracht en leerling. Haroun maakte deel uit van de cast van ‘Dissident’. In dat theaterstuk van regisseur Lara Staal voor NTGent nemen jongeren die op school bekend staan als zogenaamd ‘probleemgevallen’, ‘ambetanteriken’ en ‘uitvallers’ het podium in. De voorstelling start van een krachtig idee: wat als je het woord geeft aan dissidenten, zij die niet kunnen of niet willen meedraaien in een systeem? De jongeren houden het publiek een spiegel voor en geven ook in 12 lessen een alternatief voor een ander soort onderwijs.
Ontdek meer over de voorstelling Dissident.
Wie is Fatih?
Fatih De Vos is niet alleen rapper, maar ook jeugdwerker en socioloog. In zijn workshops over rap, rijm en schrijven deelt hij zijn liefde voor taal met jongeren en daagt hij ze uit om kritisch te zijn over de wereld om hen heen.
Fatih groeide op in de buurt van de Rabottorens in Gent. Hij komt uit twee verschillende culturen en is zowel een kind van de straat als van de universiteit. Zo weet hij bruggen te slaan tussen diverse werelden. Hij daagt kwetsbare jongeren uit om na te denken over maatschappelijke kwesties door hen de tools van creativiteit, kritisch denken en culturele ervaring te geven – iets wat helaas nog te vaak beperkt blijft tot de middenklasse.
Lees het artikel Jeugdwerker Fatih: ‘Jongeren moeten leren falen’ op Sociaal.net.
Wie is Steffie?
Steffie De Baerdemaeker gaf tien jaar met passie les aan de ‘ketjes’ in een lagere school in Molenbeek. Voor Çavaria maakte ze belangrijke thema’s als gender, LGBTQI+ en ‘anders zijn’ in het algemeen bespreekbaar in de klas. Vandaag helpt ze schoolteams om te gaan met diversiteit op school. Dat is belangrijk, want we weten uit het TALIS-onderzoek (2028) dat veel leerkrachten het gevoel hebben onvoldoende uitgerust te zijn om les te geven in diverse contexten. Leerkrachten en directeurs daarin op sleeptouw nemen, zoals Steffie doet, versterkt ons onderwijs. Het zorgt voor een veiliger schoolklimaat waarin iedereen zich zoveel mogelijk thuis kan voelen.
Neem eens een kijkje op haar website!
Wie is Rinke?
Rinke Vanhoeck is leerkracht Nederlands en Geschiedenis. Hij is ook oprichter van Buiten De Krijtlijnen, een veelbeluisterde podcast over onderwijs. Samen met experts, leerkrachten, directeurs, pedagogen en ondernemers zoekt hij daarin antwoorden op de onderwijsvraagstukken van deze tijd. Het smartphoneverbod, de leraar van de toekomst, klasmanagement, diversiteit voor de klas, artificiële intelligentie,…. Met (…) maandelijkse luisteraars slaagt de podcast erin leerkrachten over heel Vlaanderen te inspireren en te professionaliseren.
Hier kan je de podcast Buiten De Krijtlijnen beluisteren!
Onderwijs is leren in verbinding…
Ik weet wel dat jij nog veel twijfels kent
Lucas Rijneveld in Ode voor de juffen
Maar bij mij krijg jij het fijn
Van ons allereerste ogenblik
Zag ik al precies waar jij moest zijn
Zoals schrijver Lucas Rijneveld op televisie zong, bestaat onderwijs uit meer dan kennis opbouwen en punten halen. Het is willen begrijpen, leren van en zorg dragen voor elkaar. Samen de juiste verhouding vinden of maken, tot elkaar en tot de samenleving.
Volgens trainer Yves Kabwe van de Antwerpse voetbalploeg City Pirates begint onderwijs bij ‘geef me de kans je te begrijpen’, om zo te tonen ‘ik ben er voor je’.
Onderwijs is dus symbiotisch vindt ook dichter Nele Buyst: leerling en leerkracht zijn wederzijds afhankelijk van elkaar en dat is een troef. ‘Als je erop let, is het nog moeilijk te zien waar het ene organisme eindigt en het andere begint.’ Onderwijs is die veilige ruimte waar je, op weg naar je zelfredzaam zelf, de broodnodige dwalingen en struikelingen kan en mag maken.
… maar veel lichten staan op rood
Van de ongeveer 400 jongeren die ik professioneel
Solaÿman Laqdim
begeleid heb, volgde er maar één ASO.
De grote meerderheid had afgehaakt in het schoolsysteem.
Voor veel jongeren heeft school steeds minder zin.
Dat is heel alarmerend.
Kinderrechtencommissaris Franse Gemeenschap – lees meer
Examens en lesdagen worden geschrapt door het lerarentekort, de schoolfacturen zijn voor te veel ouders onbetaalbaar, één op de drie beginnende leraren stopt. Veel lichten staan op rood in ons onderwijs.
Vlaanderen is kampioen in ongelijkheid op school. Terwijl de studieresultaten verminderen, staat ook het welzijn van leerkrachten en leerlingen op een dieptepunt. Op zogenaamde ‘B-leerlingen’ die een technische of beroepsrichting volgen wordt neergekeken.
De onderwijsministers slagen er niet in om deze problemen écht te erkennen – laat staan ze op te lossen met structurele maatregelen en een onderwijsvisie op lange termijn. Kortom, ondanks de fantastische inspanningen van leraars, ondersteuners en directeurs op het terrein, is er vandaag te weinig zuurstof voor goed onderwijs.
Deze mensen hebben ideeën en dromen, die het waard zijn om gehoord te worden. Daarom lanceert Masereelfonds in september 2023, in de aanloop naar de verkiezingen, de campagne maakhetwijs.be. Samen dromen we luider, tot in de wetstraat!