Masereelfonds is lid van de Klimaatcoalitie. De Klimaatcoalitie is een Belgische organisatie die verschillende organisaties en burgerbewegingen verenigt om de maatschappelijke en politieke steun voor eerlijke en wetenschappelijk onderbouwde klimaatmaatregelen te versterken. Ze zetten zich in voor rechtvaardigheid, respect, solidariteit, inclusiviteit, engagement en zorg voor de planeet. Hun activiteiten richten zich op mobilisatie, beleidsbeïnvloeding en voorlichting om een rechtvaardig en effectief klimaatbeleid te bevorderen.
Meer informatie vind je op hun website.
Hieronder geven we een overzicht van hun persberichten en acties.
Gezond oud worden? Eis dan vandaag een klimaatplan
3 juli 2024
Klimaat blijft een van de grootste bezorgdheden van de Belgen.Meer nog: ook andere bekommernissen, zoals volksgezondheid, worden verergerd door de klimaatcrisis. Om een gezond leven en welzijn te garanderen, is een ambitieus klimaatbeleid onmisbaar. Helaas loopt België hopeloos achter bij het indienen van haar meerjarenplan, waartoe de Europese Commissie ons nochtans verplicht. Dringend tijd dat ze haar verantwoordelijkheid opneemt en hier werk van maakt.
Nieuwjaarswensen aan onze dierbaren draaien altijd rond één zaak: een goede gezondheid. Die wordt echter steeds meer bedreigd door de klimaatcrisis, terwijl de geplande besparingen de weerstand van ons land ondergraven. Alleen door te investeren in een veilige en klimaatbestendige toekomst, kan de komende regering onze gezondheid veiligstellen. Het is oneindig voordeliger om deze investeringen vandaag te doen, dan morgen de brokken op te ruimen.
De klimaatverandering werkt langdurige en frequente hittegolven in de hand, die voor iedereen een bedreiging vormen, maar vooral voor ouderen, kinderen, zwangere vrouwen en de meest kwetsbaren. Zo stierven 15.000 mensen aan de hittegolven die Europa in 2022 teisterden. Zware regenval veroorzaakt overstromingen die gemeenschappen uiteen rukken. De overstromingen van 2021 veroorzaakten daarbij meer dan 5 miljard euro schade. Ter vergelijking: dat is een vijfde van de besparingsopdracht die de Europese Commissie België gegeven heeft.
Elke liter fossiele brandstof die we verbruiken verergert niet alleen dit planetaire probleem, maar zadelt ons ook hier en nu met fijn stof op. Om maar één voorbeeld te nemen: de uitstoot van de luchtvaart veroorzaakt hart- en vaatziekten, diabetes en dementie. Meer dan 20% van de Belgen woont nabij de luchthaven van Zaventem en riskeert dus dagelijks blootstelling. Jaarlijks betalen patiënten zo bijna 6 miljoen euro uit eigen zak aan voorkombare ziekenhuisfacturen, om nog niet te spreken over de 43 miljoen die we via de ziektekostenverzekering bijleggen. Investeren in klimaatpreventie houdt ons dus uit het ziekenhuis en bespaart ons miljoenen.
De keuzes zijn kristalhelder, maar toch heeft België geen doordacht klimaatplan. Nergens gaat de opwarming zo snel als in Europa, maar onze politici hebben toch geen nationaal energie- en klimaatplan klaar, tegen de bindende Europese doelstellingen in. Een eerste ontwerp werd in november 2023 ingediend, maar kreeg felle kritiek van de Europese Commissie. De Europese Commissie gaf 30 juni 2024 als deadline, maar de Vlaamse regering stond vijf jaar op de rem en geeft de hete aardappel nu door naar de volgende regering.
Wachten is geen optie: het vertraagt niet alleen noodzakelijke beleidskeuzes en investeringen, maar stelt de Belgische belastingbetaler ook bloot aan een regen van financiële sancties vanuit Europa. De Commissie adviseert onder meer om dringend de subsidies voor fossiele brandstoffen af te schaffen en broeikasgasemissies uit gebouwen en transport te verminderen. Deze pistes moeten zeker deel uitmaken van de regeringsonderhandelingen.
De nieuwe regeringen mogen zich niet beperken tot goede voornemens: het klimaat, de gezondheid en onze openbare financiën vragen om resoluut handelen.
Rechtvaardige Transitie in Europa: van woorden naar daden
5 maart 2024
Op 4 en 5 maart organiseert België, als voorzitter van de Europese Raad, een conferentie over rechtvaardige transitie. Dit is een uitgelezen moment om de gefragmenteerde en vage intenties om te zetten in sterk Europees beleid. Maar terwijl België op Europees niveau het voortouw neemt, schiet het nationaal zwaar tekort. Dit zeggen zowel de Europese Commissie als de Klimaatcoalitie.
Om de klimaatcrisis het hoofd te bieden heeft Europa zich ertoe verbonden de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 55% te verminderen en tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. De rechtvaardige transitie is de enige juiste manier om hierin te slagen. Deze allesomvattende en inclusieve aanpak zal werknemers geruststellen over hun toekomst, kwaliteitsvolle jobs creëren, de zorgeconomie erkennen als de ruggengraat van onze samenleving. Dankzij een rechtvaardige transitie kan een klimaatneutrale, duurzame economie samengaan met een massale vermindering van armoede en ongelijkheden in de samenleving.
Helaas heeft België zijn huiswerk onvoldoende gedaan.
België bewees begin november 2023 nog maar eens zijn laksheid door het missen van de tweede deadline voor het indienen van haar Nationaal Energie- en Klimaatplan. Die extra tijd resulteerde jammer genoeg niet in een meer sociale invulling van het plan, waarin tastbare maatregelen voor een rechtvaardige transitie ontbreken.
Wij zijn niet alleen in deze kritiek, de Europese Commissie deelt onze mening in haar scherpe analyse van het Belgisch klimaatplan dat ze vorige week bekendmaakte. Specifieke strategieën voor kwetsbare huishoudens zijn “notably absent”, aldus de Commissie. Zo is er onvoldoende informatie over de sociale impact van de klimaat- en energietransitie, terwijl concrete maatregelen ontbreken. Rechtvaardige transitie moet meer zijn dan een voetnoot in het NEKP, het moet de hoeksteen vormen van toekomstgericht sociaal klimaatbeleid.
De inspanningen van federaal minister van Klimaat, Zakia Khattabi, die de afgelopen twee jaar heel wat middenveldorganisaties en wetenschappers betrok om tot een gedragen visie op de rechtvaardige transitie in België te komen, worden tot op vandaag onvoldoende vertaald in de praktijk. De concretisering van door België aangegane engagementen, zoals de tripartiete resolutie over een rechtvaardige transitie op de laatste Internationale Arbeidsorganisatie in juni 2023 en de op COP 28 ondertekende verklaring voor een rechtvaardige transitie op vlak van gender, laat op zich wachten.
Hoe moet het dan wel? De Klimaatcoalitie stelt al langer concrete maatregelen voor. Zoals een werkgelegenheids- en opleidingsplan voor alle werknemers van wie de banen bedreigd worden door de ecologische transitie. Met win-win beleid zoals beter en goedkoper openbaar vervoer, energiezuinige sociale woningen en collectieve renovaties die de klimaatcrisis aanpakken én de ongelijkheid terugdringen.
Op Europees niveau kan een Just Transition richtlijn alle lidstaten verplichten om werk te maken van zo’n rechtvaardige transitie. Met de Europese conferentie heeft België volgende week een uitgelezen kans om daarin een leidende rol te spelen. Laten we deze kans niet verspillen. Het is tijd om woorden om te zetten in daden.
Wie wint bij de Antwerpse Industrial Deal?
5 maart 2024
Op de industrietop van 20 februari, waar alleen captains of industry en politiek hooggeplaatsten welkom waren, werd de ‘Antwerp Declaration for an Industrial Deal’ voorgesteld. Die blijkt dezelfde wensenlijst te zijn waar de industrie al jaren mee leurt, om economische belangen voorrang te geven op klimaatbeleid. Maar industrieel beleid vorm je helemaal niet op die manier; alleen een gecoördineerde aanpak op EU-niveau heeftkans op slagen. De klimaatbeweging doet een voorstel.
Besloten industrietop zet de kat bij de melk
Premier De Croo, die al eerder ballonnetjes opliet over een pauzering van de Europese
milieuherstelwet, organiseerde samen met chemiefederaties CEFIC en essenscia een besloten
industrietop. Aangezien vooral politici en chemische, fossiele en vaak erg vervuilende
energie-intensieve bedrijven uitgenodigd waren, hoeven we geen tekeningetje te maken bij het
lot dat het milieu hier toebedeeld kreeg. Bovendien gaf de last minute uitnodiging van de
Europese vakbonden ook aan hoe hoog het sociaal overleg op de agenda stond.
Terwijl de PFAS-crisis nog steeds acuut is en Nederland en Vlaanderen geteisterd worden door
een stikstofcrisis waar de industrie een grote rol in speelt, veegt Europa de herziening van
REACH (wetgeving tegen die chemische verontreiniging een halt toe roept) van de beleidstafel.
Op de koop toe zijn de CO2-emissies van de chemiesector de afgelopen 20 jaar amper gedaald,
onder meer door het feit dat bedrijven nog steeds gratis emissierechten krijgen.
Als het zo overduidelijk nefast is om de industrie haar zin te geven, kunnen we ons de vraag
stellen waarom ze weer zo’n platform hebben gekregen. De ‘wensenlijst’ van de industrie is al
jaren bekend: elke ambitieuze regelgeving uithollen, met name de Chemische Strategie voor
Duurzaamheid en de Farm-to-Fork-strategie. Beide wetgevingen moeten gezondheid en
leefmilieu beschermen tegen gevaarlijke chemicaliën. In plaats van te strijden voor een
gezonde en veilige leefomgeving, belonen De Croo en Europese Commissievoorzitter von der
Leyen de grote vervuilende industrieën. Een groep van meer dan 70 NGOs kaartte dit op
dezelfde dag van het evenement aan in een open brief.
Vage intenties maken nog geen industriebeleid
Dat de Antwerpse verklaring niet over de bescherming van ons klimaat en leefomgeving zou
gaan, was al geweten. Niet alles op de wensenlijst is slecht, maar de vage formuleringen als
“incoherente wetgeving aanpassen” en “conflicterende doelstellingen wegwerken” laten de
deur open voor het terugdraaien van heel wat Europees beleid. Ook straalt de tekst te weinig
ambitie uit. De lippendienst aan de doelstellingen van de Green Deal ten spijt, zien we nog
geen concreet pad naar een versnelde transitie.
De wereldwijde race naar klimaatneutraliteit is onontkenbaar ingezet. Voor China en de VS is
die transitie stilaan uitgegroeid tot de economische motor bij uitstek. Europa zelf heeft te laat
ingezet op de afbouw van fossiele brandstoffen. Hierdoor kregen China en de VS een ruime
voorsprong om hun industriële strategie te lanceren. De Chinese overheid investeert zwaar in
strategische sectoren, de VS zet liever belastingvoordelen in om industrieën over hun
koudwatervrees te helpen.
Een Europees antwoord formuleren is niet eenvoudig, maar het staat vast dat de prijs van
energie een van de belangrijkste aspecten vormt. Zo lang we aan het fossiele infuus hangen, zal
de Europese energiefactuur zwaarder blijven doorwegen dan in andere economische blokken
waar fossiele brandstoffen toegankelijker of goedkoper zijn. Het enige alternatief is
overschakelen naar hernieuwbare energievoorzieningen en circulaire industriële processen
hand in hand met sociaal klimaatbeleid.
Voor België en Europa zijn de uitdagingen legio. De internationale concurrentiestrijd, om nog
niet te spreken van de strijd tegen de klimaatcrisis zelf, winnen we niet door de
klimaatambities af te zwakken. Een performante, toekomstgerichte industrie komt er alleen
maar door de groene transitie te omarmen. Dat betekent luisteren naar innovatieve bedrijven
en gericht beleid te voeren om groene producten een kans te geven. Door enkel te luisteren
naar gevestigde industrieën, die hun fossiel patrimonium zo lang mogelijk willen laten
renderen, rijden we ons vast in een fossiele lock-in. Het onderonsje van 20 februari is in dit
opzicht weinig hoopgevend. Als we deze weg van de minste weerstand aanhouden, winnen de
VS en China het klimaatpleit en verliezen we vooral cruciale tijd om klimaatschade in te perken.
Daarom moeten we vandaag al de essentiële industrieën van morgen bouwen. Europa kan zo
een mondiale leidersrol opnemen, en haar enorme, toonaangevend economisch belang
gebruiken als hefboom om de rest van de wereld te doen volgen. Denk bijvoorbeeld aan
productnormen, doelstellingen voor de invoering van technologie, groen aankoopbeleid en
stimulansen voor low-carbon en circulaire productie.
De deal zal rechtvaardig zijn, of niet zijn
Een “industrieel akkoord” van de EU moet een antwoord bieden op de reële bezorgdheid over
de gevolgen van de industriële transitie en het klimaatbeleid voor huishoudens en
werknemers.
Verschillende chemische stoffen zijn cruciaal voor onze samenleving en dus ook
chemie-arbeiders die deze produceren. Een visie creëren waardoor bedrijven hier kunnen
transformeren is broodnodig om een toekomstperspectief bieden aan werknemers via o.a
omscholing naar circulaire productiesites. De toegang van winstdraaiende multinationals tot
publieke middelen mag geen evidentie zijn en moet in elk geval gekoppeld worden aan heldere
klimaatdoelstellingen en Rechtvaardige-Transitieplannen die onderhandeld worden met en
voor de werknemers.
Belgisch voorzitterschap: toch geen gemiste kans?
België moet veel straffer uit de hoek komen, als het op industrieel beleid aankomt. De Croo
hangt de grote Jan uit op het Europees toneel, maar ondertussen ontbreekt elk
noemenswaardig Vlaams of Belgisch industriebeleid. De bedrijven die het hardst schreeuwen
om steun krijgen de meeste centen, maar de overheden hebben geen slagkracht en van
uitvoerend beleid is al helemaal geen sprake. De voluntaristische wetgeving van onze
regeringen in het Ineos-dossier is hier een pijnlijk voorbeeld van. En dat alles terwijl België het
voorzittersstokje draagt van de Europese Raad. Industrieel beleid kan maar beginnen wanneer
het primaat van de politiek bevestigd en aanvaard wordt door het bedrijfsleven.
In die context moet België, als voorzitter van de EU-raad, alles uit de kast halen om het op
Europees niveau over industriebeleid te hebben, op een democratische manier, met alle
stakeholders zoals het middenveld en de vakbonden. Het achterkamertjes-evenement van De
Croo is in deze zin een foute stap in de juiste richting.
2040 Doelstelling
6 februari 2024
Een Europese ambitie die bijna gelijk is aan de wetenschappelijke aanbevelingen.
De Europese Commissie stelt een broeikasgasreductiedoelstelling voor van -90% in 2040. Deze doelstelling betekent een verhoging van de Europese ambitie, maar voldoet niet aan het Akkoord van Parijs.
Op 6 februari heeft de Europese Commissie haar voorstel gelanceerd om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2040 met maar liefst 90% te verminderen. Hoewel dit een stap voorwaarts betekent in de Europese ambitie, valt het nog steeds tekort in vergelijking met de doelstellingen van het Akkoord van Parijs. Ondanks aanbevelingen van de Europese Wetenschappelijke Adviesraad voor Klimaatverandering, die een reductie van 90% tot 95% had voorgesteld, beperkt de Commissie zich tot het absolute minimum. Dit ondanks de vele voordelen op economisch, sociaal en milieugebied die in onderzoeken naar voren komen.
De focus zou nu moeten liggen op het snel afbouwen van het gebruik van fossiele brandstoffen, met een rechtvaardige transitie naar duurzame alternatieven. Het plan van de Commissie laat echter nog te veel ruimte voor het gebruik van aardgas als transitiebrandstof en technologieën voor koolstofafvang. Het is hoog tijd dat beleidsmakers zich richten op echte oplossingen zoals energiebesparing, investeringen in hernieuwbare energie en natuurbehoud.
“België heeft als voorzitter van de Raad van de Europese Unie nu al een rol te spelen om ervoor te zorgen dat het minimum van -90% wordt gehaald”, zegt Zanna Van Renterghem, vicevoorzitter van de Klimaatcoalitie. “Het grootste deel van de inspanningen moeten namelijk plaatsvinden vóór 2040, zodat koolstofneutraliteit ten vroegste in het volgende decennium kan worden bereikt”.
COP28: Slaagt België voor de test van het Parijs-akkoord?
29 november 2023
Van 30 november tot 12 december brengt de VN-Klimaattop COP28 de hele wereld samen in Dubai, om de balans op te maken van de uitvoering van het klimaatakkoord. Experten van de Klimaatcoalitie zijn aanwezig om de Belgische politici aan hun beloftes te herinneren. Deze klimaattop moet het tijdperk van de fossiele brandstoffen afsluiten en de eerdere financiële beloftes waarmaken. België ligt, net als de rest van de wereld, niet op koers om de opwarming van de aarde te beperken tot +1,5°C. De ambities moeten op alle fronten dringend worden opgeschroefd.
De Klimaatcoalitie pleit voor een snelle en complete uitfasering van fossiele brandstoffen, een snellere uitrol van hernieuwbare energie en massaal inzetten op energie-efficiëntie. De miljarden aan fossiele subsidies moeten geheroriënteerd worden naar maatregelen waar iedereen beter van wordt, de natuur herstellen en de ecosystemen respecteren.
Dit kan alleen indien iedereen in elk land wordt meegenomen in het verhaal: de transitie zal rechtvaardig zijn of zal niet zijn. “België, en zeker Vlaanderen, kan niet achterblijven. Hoe langer we wachten, hoe duurder en pijnlijker het wordt.”, zegt Zanna Vanrenterghem, vicevoorzitter van de Klimaatcoalitie.
Het is bovendien hoog tijd dat rijke industrielanden, waaronder België, hun financiële verplichtingen nakomen tegenover de landen die het minst verantwoordelijk zijn voor de klimaatcrisis, maar wel de zwaarste lasten dragen. “Internationale klimaatfinanciering en fondsen voor klimaatrampen zijn geen extra opties maar een essentiële sleutel van klimaatbeleid.”
De Klimaatcoalitie verenigt een brede waaier aan ngo’s, vakbonden en burgerbewegingen uit heel België. Deze 100 verenigingen voeren sinds 2008 campagne voor “eerlijke en noodzakelijke maatregelen om de klimaatcrisis aan te pakken”.
Op 3 december organiseert de Klimaatcoalitie een nationale klimaatmars in Brussel om de politieke leiders op te roepen hun verantwoordelijkheid te nemen
Perscontact: Zanna Vanrenterghem – 0478579666 – zanna.vanrenterghem@greenpeace.org
De Klimaatcoalitie betreurt de Vlaamse blokkade
3 november 2023
“Gezinnen betalen voor ondermaats Belgisch Energie- en Klimaatplan”
Door de weigering van de Vlaamse regering om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 47% te verminderen, kan België geen klimaatplan indienen bij Europa. Door de Vlaamse blokkade schendt België zowel het Akkoord van Parijs als de Europese Klimaatwet. De Klimaatcoalitie roept de Vlaamse regering op om haar verzet te staken en tot een ambitieus nationaal plan te komen: “De drie regio’s en de federale regering moeten meer ambitie tonen, beter samenwerken en sociale rechtvaardigheid centraal stellen”.
De Europese Commissie wacht al sinds juni op een klimaatplan dat de Belgische uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met minstens 47% zal verminderen (in de zogenaamde niet-ETS-sectoren ten opzichte van 2005). Dit moet huishoudens en KMO’s in staat stellen om hun fossiele energieverbruik en uitgaven voor wonen en transport te verminderen tegen 2030. Terwijl de federale, Waalse en Brusselse regeringen zich hebben geëngageerd om hun uitstoot met 47% te verminderen, weigert Vlaams minister Zuhal Demir nog steeds om te streven naar een vermindering van meer dan 40%.
Het huidige gebrek aan ambitie van de Vlaamse regering schaadt zowel de portemonnee van de gezinnen als het klimaat. Alle Belgische gezinnen, ook de Vlaamse, zullen een dubbele rekening betalen voor deze blokkade. Enerzijds omdat bij gebrek aan energiebesparende maatregelen de energiefacturen hoog zullen blijven. Anderzijds zal de overtollige uitstoot gecompenseerd moeten worden door de aankoop van koolstofkredieten van landen die het beter doen. Belastinggeld dat rechtstreeks naar het buitenland vertrekt dus.
De Vlaamse houding staat bovendien in schril contrast met onze buurlanden (Frankrijk, Duitsland, Nederland en Luxemburg) die de uitstoot van gebouwen en transport met 48-50% gaan verminderen tegen 2030. “Het is moeilijk te begrijpen waarom de Vlaamse regering de kosten wilt afwentelen op de bedrijven en gezinnen in zowel het noorden als het zuiden van het land,” benadrukt Zanna Vanrenterghem, vicevoorzitter van de Klimaatcoalitie. “De Klimaatcoalitie roept de Vlaamse regering op om dringend een klimaatplan aan te nemen dat volledig voldoet aan de Europese doelstellingen. Dit is het absolute minimum.”
Bovendien blijkt in de aanloop naar de VN Klimaattop uit verschillende internationale rapporten dat de totale wereldwijde doelstellingen voor het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen niet zullen volstaan om de opwarming te beperken tot 1,5°C. België moet hierop anticiperen met meer ambitie, niet minder.
“Los van alle verklaringen en doelstellingen hebben we vooral nood aan grootschalige en coherente overheidsplannen om de industrie te verduurzamen, ons openbaar vervoer kwalitatief te maken, onze huizen te isoleren en de natuur te herstellen. Sociale rechtvaardigheid moet daarin centraal staan, zodat niemand achtergelaten wordt en energie- en vervoersarmoede worden uitgeroeid”, stelt Vanrenterghem.
Op 3 december organiseert de Klimaatcoalitie in Brussel een Klimaatmars. Tienduizenden mensen zullen opnieuw hun stem laten horen voor hun toekomst en onze politici oproepen tot meer klimaatactie. Omdat elke tiende van een graad telt !
Voorstelling Woon-energiepact
27 september 2023
Een volle zaal gisteren tijdens een voormiddag die helemaal rond het Woon-energiepact draaide.
Voor de Klimaatcoalitie is het Woon-energiepact een reeks cruciale maatregelen die het mogelijk maken om de uitstoot van broeikasgassen in de hele sector drastisch te verminderen en het recht op betaalbare en kwaliteitsvolle huisvesting voor iedereen mogelijk te maken.
Het pact is opgebouwd rond 4 centrale pijlers en 40 belangrijke maatregelen om dit te bereiken.
Ben je benieuwd? Lees de volledige tekst hier!
Het Woon-energiepact maakt deel uit van een eisenpakket van de Klimaatcoalitie met het oog op de verkiezingen van 2024. Deze verschijnen in de loop van oktober 2023.
Klimaatplan: Vlaanderen verhindert opnieuw dat België vooruitgang boekt
27 juni 2023
Zoals alle Europese landen moest België op 30 juni zijn Klimaatplan indienen bij de Europese Commissie. Maar door het gebrek aan inzet van Vlaanderen zal deze deadline niet gehaald worden. Deze houding zal een grote impact hebben op de Belgische economie, haar industrieën en de inspanningen die nodig zijn om de klimaatverandering tegen te gaan.
Het was gevreesd. Het is gebeurd. Vlaanderen weigert zijn verantwoordelijkheid te nemen en blijft de slechte leerling van België op het vlak van klimaatverandering. Het Gewest weigert de doelstellingen te halen die de Europese Unie voor ons land heeft vastgelegd. Europa eist dat België zijn uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 47% vermindert (ten opzichte van 2005). Vlaanderen wil niet verder gaan dan 40%.
Toch zijn deze Europese eisen het minimum dat nodig is om binnen het Akkoord van Parijs te blijven en de opwarming van de aarde onder de 1,5°C te houden. “Vlaanderen had het aangekondigd. Vlaanderen, het meest blootgesteld aan klimaatverandering en het meest in staat om erop te reageren, weigert de eisen van de Europese Unie. Het is tragisch om te zien dat Vlaanderen zich uit conservatisme liever opsluit in egoïsme.” betreurt Vice-Voorzitster van de Klimaatcoalitie, Zanna Vanrenterghem.
“Deze weigering zal niet zonder gevolgen blijven. Het is een erg kortetermijnvisie op de economie. Toch is het duidelijk dat investeringen in een betere luchtkwaliteit, energie-infrastructuur en duurzame mobiliteit de langetermijnoplossingen zijn.” volgens Vice-Voorzitster van de Klimaatcoalitie, Zanna Vanrenterghem.
“We roepen de gewesten en de federale regering op om terug rond de tafel te gaan zitten en het Belgisch Klimaatplan zo snel mogelijk te realiseren. De gevolgen van de klimaatverandering raken iedereen. Iedereen moet een inspanning leveren, elk in de mate van zijn mogelijkheden. Het is niet langer een keuze, het is een verplichting. Vanaf nu telt elke tiende van een graad.” besluit Vice-Voorzitster van de Klimaatcoalitie, Zanna Vanrenterghem.
Milieu- en klimaatbewegingen: ‘Pauzeknop is schuldig verzuim’
25 mei 2023
In een gezamenlijke reactie verwerpen Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, WWF, Velt, de Klimaatcoalitie, Natuurpunt, PAN Europe, Canopea, Natagora en Bral de negatieve politieke positionering rond het Europese klimaat-, natuur-, en milieubeleid. De problemen gaan niet weg door de kop in het zand te steken. Het is aan onze overheden om krachtig beleid te voeren dat onze leefomgeving en gezondheid beschermt. De pauzeknop indrukken is schuldig verzuim. Hoe langer we wachten, hoe moeilijker en duurder de oplossingen.
Premier De Croo wil, niet toevallig na een tournee langs enkele grote vervuilende bedrijven in Duitsland, de pauzeknop indrukken voor natuur- en milieubeleid. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir verzet zich tegen de Europese Natuurherstelwet en de Europese klimaatambities. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi is trots dat zijn partij aan de handrem trekt over natuurherstel. De verkiezingskoorts slaat duidelijk toe. Het gezond verstand, met het algemeen belang als baken, is ver te zoeken.
Ook in 2023 slaat de klimaatcrisis in Europa weer hard toe met extreme droogte en overstromingen in Spanje en Italië. De waterbom in Wallonië van 2021 ligt nog vers in het geheugen met 39 dodelijke slachtoffers en een schadekost van meer dan 2 miljard euro. Mocht de waterbom boven Vlaanderen gevallen zijn, zou de totale schade opgelopen zijn tot 8 miljard euro. Meer dan 90% van de natuurlijke habitats in België zijn in slechte staat, de slechtste score van alle Europese lidstaten volgens het Europees Milieuagentschap. En het 3M schandaal met de PFAS-vervuiling zadelt 3 op de 4 jongeren uit de omgeving op met gezondheidsrisico’s. Ook toelatingen voor schadelijke pesticiden zijn in België schering en inslag. Waar blijft het plan om ons te beschermen tegen toxische stoffen? Wij verwachten van beleidsmakers dat ze verantwoordelijkheid nemen en werken aan oplossingen. Er valt niet te kiezen tussen of klimaatactie of milieubescherming of natuurherstel.
De klimaat- en biodiversiteitscrisis zijn bovendien geen lineaire problemen: het gaat om verbonden systemen waar dringende en ambitieuze actie nodig is. Ook het IPCC en het IPBES – twee topinstituten rond klimaat en biodiversiteit – geven in hun rapporten aan dat dit twee communicerende vaten zijn. In de politiek kan je onderhandelen, maar met de natuur kan je dat niet.
Op een jaar voor de verkiezingen wild in het rond schieten op het Europese beleid dat ons moet beschermen tegen klimaatverandering en de instorting van onze biodiversiteit is totaal onverantwoord. Hoog tijd voor een constructief politiek debat over hoe we de problemen geïntegreerd aanpakken op een sociaal rechtvaardige manier. En hoe we sectoren zoals de landbouw en industrie begeleiden om de omslag te maken naar een gezonde, klimaatneutrale en stabiele takken van onze maatschappij.
Persbericht: Klimaatcoalitie over het eindbesluit van COP 27
20 november 2022
Een historische stap voorwaarts maar ook veel ter plaatse trappelen.
De Klimaatcoalitie houdt een gemengd gevoel over aan de conclusies van COP 27. Het definitieve besluit geeft een positief signaal aan de meest kwetsbare landen en zet een stap vooruit op vlak van klimaatrechtvaardigheid. De algemene ambities daarentegen stellen zwaar teleur en bieden geen antwoord op de klimaaturgentie , zeker wat betreft het uitfaseren van fossiele brandstoffen.
Een fonds voor “ Loss and Damage”
In Sharm el-Sheik werd een historische stap vooruit gezet op het vlak van “loss and damage”, met de oprichting van een fonds om de slachtoffers van klimaatschade te ondersteunen. De concrete details moeten nog worden vastgesteld, maar het politieke signaal aan de meest kwetsbaren is groot. Zij zijn het minst verantwoordelijk voor de klimaatcrisis, maar worden wel het zwaarst getroffen door de gevolgen.
“De oprichting van het klimaatschadefonds is een grote stap voorwaarts naar internationale solidariteit. We zijn verheugd dat dit is opgenomen in de klimaatonderhandelingen.”, aldus de vice-voorzitster van de Klimaatcoalitie, Zanna VANRENTERGHEM.
Gemiste kans om uit de fossiele brandstoffen te stappen
Op vlak van klimaatambitie is de uitkomst een grote teleurstelling. Er is geen enkele vooruitgang over het uitfaseren van fossiele brandstoffen, ondanks de steun hiervoor van rijke én lagere inkomenslanden. Wel positief is dat de landen de komende jaren in gesprek zullen gaan om te werken aan concrete oplossingen voor alle sectoren.
“De kloof naar 1,5°C blijft schrijnend. Terwijl de klok blijft tikken, zorgde deze COP niet voor een nieuwe dynamiek. Urgente actie op grote schaal is noodzakelijk om verdere klimaatontwrichting te voorkomen”, zegt de vice-voorzitster van de Klimaatcoalitie Zanna VANRENTERGHEM.
Klimaatadaptatie: een kleine stap vooruit, maar financiering blijft achter
We zien een kleine vooruitgang voor klimaatadaptatie, met een grotere prioriteit voor landbouw.
“De opname van agro-ecologie, kleinschalige landbouw en een systemische aanpak van de voedselketen wordt toegejuicht, aldus de vice-voorzitster van de Klimaatcoalitie, Zanna VANRENTERGHEM. Op vlak van de financiering schiet COP 27 echter zwaar tekort. De belangrijke eis van het Afrikaans continent om de financiering te verdubbelen tegen 2025 werd niet beantwoord.”
Mensenrechten en klimaatrechtvaardigheid
Tegenstrijdige gevoelens rond mensenrechten. Deze COP erkent voor het eerst het recht op een gezonde leefomgeving, maar in vele andere dossiers overheerst teleurstelling, o.a. in koolstofmarkten en genderrechtvaardigheid. De finale tekst neemt kinderrrechten expliciet op, waardoor hun eisen in de toekomst echt kunnen worden gehoord. Ook positief is de gedeelde ambitie om werk te maken van een rechtvaardige transitie. Al blijft de inhoud vaag rond medezeggenschap voor werknemers, respect voor arbeidsrechten en universele sociale bescherming.
[Persbericht] IPCC: Wetenschappers trekken, opnieuw en luider, aan de alarmbel
28 februari 2022
Het IPCC heeft het tweede hoofdstuk van zijn nieuwe beoordelingsrapport over de effecten van klimaatverandering gepubliceerd. De conclusies zijn duidelijk: de gevolgen van de klimaatverandering zullen nog sneller en ernstiger zijn dan verwacht. De dramatische overstromingen van juli 2021 waren een duidelijke illustratie van deze gevolgen in ons land. De Klimaatcoalitie eist dat België zijn verantwoordelijkheid neemt, door zijn uitstoot van broeikasgassen snel te verminderen en door de landen van het Zuiden te steunen in hun aanpassings- en transitiebeleid.
“Uitstel is niet langer een optie”, zegt Zanna Vanrenterghem, vice-voorzitter van de Klimaatcoalitie. “Niets doen kost niet alleen mensenlevens, maar het zal de Belgische economie miljarden kosten en ernstige gevolgen hebben voor toekomstige generaties.” De Klimaatcoalitie stelt meer dan 100 oplossingen voor om de klimaatcrisis te bestrijden. “Ons memorandum “voor een Belgische Green New Deal” biedt klimaatoplossingen die rekening houden met de principes van een rechtvaardige transitie, de vermindering van sociale ongelijkheden en andere vormen van discriminatie, terwijl de natuur een bondgenoot wordt.”
Het sociale en de natuur combineren om een veerkrachtige samenleving op te bouwen
Ook België ondervindt nu de dramatische gevolgen van de klimaatverandering. Er is dringend behoefte aan een ambitieus aanpassings- en toekomstbeleid. Enerzijds dient dit sociaal rechtvaardig te gebeuren: “Zoals we vorige zomer hebben gezien, zijn het de meest kwetsbaren die het meest te lijden hebben onder de gevolgen van de opwarming van de aarde. Bovendien versterkt de klimaatcrisis die ongelijkheden,” legt Zanna Vanrenterghem uit. “Deze realiteit moet dan ook centraal staan in elk klimaatbeleid.” Anderzijds wordt in het rapport gewezen op de directe verbanden tussen de klimaaturgentie en het verlies aan biodiversiteit, waarbij het een het ander dramatisch verergert. “Het is van essentieel belang meer rekening te houden met de ecosystemen: zij zijn onze grootste bondgenoten en bieden tal van oplossingen aan.”
Internationale solidariteit als basisbeginsel
Het verslag wijst ook op het belang van eerlijke en adequate steun voor de landen die het kwetsbaarst zijn voor de klimaatcrisis. Hoewel zij het zwaarst onder de gevolgen te lijden hebben, zijn deze landen het minst verantwoordelijk voor de klimaatcrisis. “Om te beginnen moeten de rijke landen hun beloften inzake internationale klimaatfinanciering nakomen”, zegt Zanna Vanrenterghem. Verder wijst het nieuwe rapport van het IPCC op het belang van bijstand aan slachtoffers van klimaatverandering en daarbij de belangrijke kwestie van “verlies en schade”.
Aan het werk!
[Persbericht] COP26: 1,5°C-doelstelling blijft in leven, maar vergt doortastende actie
Zaterdag 13 november
COP 26 eindigde meer dan 24 uur te laat. In de zoektocht naar een balans tussen ambitie en solidariteit, is het voorzitterschap erin geslaagd een delicaat compromis te bereiken tussen alle partijen. Dit definitieve akkoord is verre van volmaakt, maar geeft niettemin een impuls aan de strijd tegen de klimaatcrisis. Het moet nu worden vertaald naar ambitieuze en solidaire maatregelen.
Het akkoord van Parijs overleeft op het nippertje
Het akkoord om op korte termijn een klimaatbeleid te voeren dat de doelstelling van 1,5°C in het vizier houdt, is een duidelijke overwinning, net als de herinnering aan de dringende noodzaak om de uitstoot tegen 2030 quasi te halveren. “We zijn opgelucht dat landen hun engagementen eindelijk in jaren en niet meer in decennia uitdrukken”, verklaart de Klimaatcoalitie. “Na lange jaren van stilstand, kunnen we eindelijk hopen dat deze tekst een springplank vormt voor een mondiale verhoging van de ambitie.” Laat ons echter niet vergeten dat, ondanks de vooruitgang, de actuele klimaatplannen ons nog altijd op weg zetten naar een rampzalige mondiale temperatuurstijging van meer dan twee graden. Het is tijd voor daden in plaats van woorden: landen moeten hun klimaatplannen de komende jaren fors aanscherpen.
Een ander sleutelelement is de historische vermelding van de uitstap uit fossiele brandstoffen, specifiek steenkool. “Het was een hele strijd om deze vermelding in de finale tekst te houden. De verwoording werd op het laatste moment bovendien verder verzwakt. Toch is het een fundamentele stap voorwaarts, eindelijk stappen we af van een oud taboe: fossiele brandstoffen als oorzaak van de klimaatcrisis.” De onderhandelingen over de internationale koolstofmarkt en artikel 6 leidden dan weer tot een compromis dat nog steeds achterpoortjes toestaat. Dit dreigt de cruciale doelstelling van 1,5 graden in gevaar te brengen.
Bescheiden vooruitgang voor internationale solidariteit
Glasgow moest een geloofwaardigheidstoets worden voor de belofte van de rijke landen om elk jaar 100 miljard euro aan klimaatfinanciering te voorzien. “Het resultaat is een vooruitgang in procedures, maar niet in middelen”, zegt de Klimaatcoalitie. “Positief is dat rijke landen de financiering voor klimaatadaptatie zullen verdubbelen. Maar concrete engagementen om de financieringskloof te dichten, ontbreken”. Een ander heet hangijzer was de financiering voor de schade en verliezen aangericht door klimaatrampen. “Dit is jarenlang onder de mat geschoven, en wordt nu eindelijk een vast agendapunt. Maar op vlak van middelen blijft het helaas bij ad hoc engagementen. Klimaatkwetsbare landen hebben recht op structurele financiering waarin voorspelbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit centraal staan. Dat is geen kwestie van liefdadigheid, maar van historische verantwoordelijkheid en van solidariteit”. Verder benadrukt het akkoord ook het belang van de bescherming van natuur en ecosystemen, participatie van jongeren en vrouwen, en een rechtvaardige transitie. Cruciale elementen, die echter nog een veel concretere vertaling nodig hebben.
Eén België, twee gezichten
België toonde twee gezichten op deze COP. “De Belgische delegatie heeft een constructieve rol gespeeld bij de onderhandelingen en België heeft een aantal belangrijke verklaringen ondertekend. Het ontbreken van een intra-Belgisch akkoord over de verdeling van de klimaatinspanningen blijft echter de geloofwaardigheid van België aantasten”, aldus de Klimaatcoalitie. Bovendien kwam het niet tot een Belgisch engagement voor de internationale klimaatfinanciering en is België niet toegetreden tot de High Ambition Coalition. De Klimaatcoalitie roept daarom alle betrokken partijen, en in het bijzonder de Vlaamse regering, op om meer actie te ondernemen. Zij moeten snel tot een solide akkoord komen over de verdeling van de inspanningen en werk maken van de Belgische bijdrage aan de Europese klimaatdoelstellingen.
De Klimaatcoalitie vertrekt dus met zeer gemengde gevoelens terug naar huis. Er is vooruitgang, onder meer dankzij de massale mobilities en druk vanuit de samenleving. De hoop op 1,5 graden blijft in leven. Maar er is veel meer vooruitgang nodig. “We verwachten nu snelle en concrete acties op alle niveaus, met een doortastend en rechtvaardig klimaatbeleid dat niemand achter laat.”
Persbericht 11-10-2021: Na anderhalf jaar is de klimaatbeweging terug. Minstens 50.000 mensen in de straten van Brussel
Deze zondag 10 oktober trokken minstens 50.000 mensen het klimaatprotest weer op gang: massaal veel burgers maken zich grote zorgen en de beweging wordt steeds diverser. De klimaatcrisis is een feit en ook in België nemen de extreme weersomstandigheden toe. De actievoerders vragen zich af hoeveel slachtoffers er nog meer moeten vallen voordat we echt in actie schieten.
Een krachtig signaal geven
Aan de vooravond van een belangrijke Europese top en de grote klimaattop COP26 in Glasgow wil de Klimaatcoalitie een krachtig signaal geven aan onze beleidsmakers. “We hebben de middelen en de oplossingen om de strijd met de klimaatcrisis aan te gaan, maar toch heeft België enkele weken voor de COP nog steeds geen echt klimaatplan dat gedragen wordt door alle overheden. Ons land heeft nood aan een Belgische Green New Deal, met ambitieuze en concrete acties voor het klimaat”, legt Zanna Vanrenterghem, vice-voorzitter van de Klimaatcoalitie, uit.
Dit jaar heeft het extreme weer in België en overal ter wereld (overstromingen, bosbranden, hittegolven) al vele slachtoffers gemaakt en kostbare natuur verwoest. Natuur die we nodig zullen hebben om ons te beschermen tegen meer rampen die eraan komen. Er is doortastend beleid nodig om de gevolgen maximaal te beperken, te beginnen bij de meest kwetsbare mensen. “Deze zomer heeft de klimaatcrisis België hard getroffen”, zegt Bernadette Leemans uit Chaudfontaine, die slachtoffer werd van de overstromingen en aanwezig was op de mars. “Ik heb deelgenomen aan de vorige klimaatmarsen maar vandaag sta ik hier als klimaatvluchteling en niet alleen meer als een bezorgde burger.”
Klimaatbeweging diverser dan ooit
Meer dan 90 organisaties uit het hele land (natuur- en milieu, vakbonden, Noord-Zuid, jongeren, burgerbewegingen) deden mee aan deze klimaatmars en er sloten ook nieuwe groepen aan zoals de mutualiteiten, mensenrechten- en armoedeorganisaties, de vredesbeweging, socio-culturele organisaties, …
“De straffe klimaatacties van de voorbije jaren hebben de klimaatcrisis hoog op de politieke agenda gezet. Nu breekt de tijd aan voor politici om hun beloftes om te zetten in concrete actie” besluit Zanna Vanrenterghem. “De klimaatbeweging staat er weer en heeft getoond dat hij onontkoombaar is: wij zullen blijven doorgaan totdat politici de klimaatuitdaging ten volle aangaan.”
Meer informatie
- Foto’s van de klimaatmars
- Meer dan 100 politieke aanbevelingen voor een Belgische Green New Deal
Klimaatcoalitie
De Klimaatcoalitie is een nationale vzw die meer dan 80 organisaties (natuur en milieu, noord-zuid, vakbonden, mutualiteiten, jongeren en burgerbewegingen) verenigt rond het thema van klimaatrechtvaardigheid. Ook het Masereelfonds is lid. Samen oefenen we druk uit op beleidsmakers om krachtige maatregelen te nemen en mobiliseren we een breed publiek voor een klimaatvriendelijke en eerlijke samenleving.
Ook wij waren er bij!
Persbericht 14-09-2021: De Klimaatcoalitie komt terug met een grote klimaatmars op 10 oktober
De klimaatcrisis is een feit en ook in België nemen de extreme weersomstandigheden toe. Elke tiende graad opwarming is van belang en we moeten alles in het werk stellen om de schade te beperken. Na anderhalf jaar komt de klimaatbeweging uit haar kot met een grote klimaatmars in Brussel. Meer dan 80 organisaties uit het hele land doen mee, waaronder Greenpeace, 11.11.11, Oxfam, vakbonden, jeugd- en burgerbewegingen, …
Aan de vooravond van een belangrijke Europese top en de grote klimaattop in Glasgow wilt de Klimaatcoalitie een krachtig signaal geven aan onze beleidsmakers. “De boodschap is simpel: wij vragen ambitieuze, solidaire en coherente maatregelen” legt Zanna Vanrenterghem, vice-voorzitter van de Klimaatcoalitie uit. “We hebben nood aan een Belgische Green New Deal en we stellen meer dan 100 concrete oplossingen voor om dit te bewerkstelligen”.
Dit jaar heeft het extreme weer in België en overal ter wereld (overstromingen, bosbranden, hittegolven) al vele slachtoffers gemaakt en kostbare natuur verwoest. Er is doortastend beleid nodig om de gevolgen maximaal te beperken, te beginnen bij de meest kwetsbaren. Bovendien hebben de historische uitspraak van de Klimaatzaak en de publicatie van het nieuwe IPCC-rapport deze zomer een ongezien signaal gegeven om de oorzaken van klimaatverandering aan te pakken en het Belgische klimaatbeleid van koers te doen veranderen.
“De straffe klimaatacties van de voorbije jaren hebben de klimaatcrisis hoog op de politieke agenda geplaatst. Nu breekt de tijd aan voor politici om hun beloftes om te zetten in concrete actie” besluit Zanna Vanrenterghem. Het is broodnodig maar niet te laat.
De Klimaatcoalitie nodigt alle deelnemers uit om de gezondheidsmaatregelen zo goed mogelijk te respecteren wanneer ze zich naar het vertrekpunt begeven en meestappen in de mars.
Voor meer informatie
- Meer dan 100 politieke aanbevelingen voor een Belgische Green New Deal
- Klimaatmars op zondag 10 oktober 2021
- Start voorzien om 13u aan Brussel Noord. Eindevenement met speeches in het Jubelpark. Animaties onderweg met aandacht voor de verschillende klimaatthema’s zoals biodiversiteit, solidariteit, vrouwenrechten, …
- Alle praktische info en updates via het Facebook evenement en de website
Persbericht 30-03-2021: De Klimaatcoalitie vraagt een Belgische “Green New Deal”
In de nasleep van de pleidooien van de Klimaatzaak, maakt de Klimaatcoalitie haar nieuw eisenpakket voor een Belgische “Green New Deal” bekend. Het bevat meer dan 100 aanbevelingen om een sociaal rechtvaardige klimaattransitie te bewerkstelligen in België.
Deze unieke Belgische coalitie, die vakbonden, jongerenorganisaties, milieu- en ontwikkelingsorganisaties en burgerbewegingen verenigt, stelt vandaag een brede waaier aan maatregelen voor om beleidsmakers te gidsen doorheen het immense werk dat nodig is voor de klimaattransitie. Het raakt aan alle domeinen: de Belgische verantwoordelijkheid op Europees en mondiaal niveau, de vereiste transformatie van de Belgische economie per sector, de financiering en een beter en meer participatief bestuur.
Dankzij haar diversiteit en pluraliteit, verzekert de Klimaatcoalitie een breed sociaal draagvlak en reikt ze een transversale visie aan: één die het sociale aan het klimaatvraagstuk koppelt maar ook garantie biedt op economische welvaart voor iedereen. “Net als bij de huidige gezondheidscrisis, is een mondiale en solidaire aanpak van de klimaatcrisis onontbeerlijk” legt Lien Vandamme, woordvoerder van de Klimaatcoalitie, uit. “Dit is precies wat deze Belgische Green New Deal beoogt: een diepgaande transformatie om onze economie koolstofarm te maken maar ook de kans aangrijpen om de samenleving eerlijker en gelijker te maken. Het één kan niet zonder het ander.”
De publicatie van het nieuwe memorandum verschijnt enkele dagen na het einde van de pleitzittingen van de Klimaatzaak, die plaatsvonden van 16 tot 26 maart. “Deze reeks aanbevelingen vormen een logisch vervolg op wat er is aangekaart door de Klimaatzaak en kunnen als handleiding dienen voor onze politici”, verklaart Lien Vandamme. “De eisen van de 62.000 medestanders impliceren een drastische ommezwaai in het Belgische beleid. Wij reiken de handvaten aan om dit mogelijk te maken.”
Meer informatie
Contact
Julie Van Houtryve – info@klimaatcoalitie.be – +32 484 65 28 57
Klimaatcoalitie
De Klimaatcoalitie is een nationale vzw die meer dan 80 organisaties (natuur en milieu, noord-zuid, vakbonden, jongeren en burgerbewegingen)verenigt rond klimaatrechtvaardigheid. Samen met al deze organisaties oefent het Masereelfonds mee druk uit op beleidsmakers om krachtige maatregelen te nemen en mobiliseren een breed publiek voor een klimaatvriendelijke en eerlijke samenleving. Meer info op www.klimaatcoalitie.be