8 aug 2024

Rapture

“Vervoering, extase”, zo vertaalt het woordenboek “the Rapture,” een begrip uit het jargon van fundamentalistische christenen in de Verenigde Staten, althans van een deel van de veel gelaagde en geschakeerde beweging die zich “evangelisch” noemt. De Rapture werd in de jaren negentig van vorige eeuw gepopulariseerd door de romans van Tim Lahaye uit de reeks “Left Behind”. Lahaye was één van de leiders van de “moral majority” en miljoenen exemplaren van zijn fictiewerk werden verkocht. Twaalf titels beschrijven wat er zal gebeuren op de “jongste dag,” het einde der tijden dat elk moment kan aanbreken. De ware gelovigen zullen in afwachting mét hun lichaam ten hemel worden opgenomen in de eeuwige zaligheid. En het is de Rapture-gedachte die een rol speelt in de hedendaagse internationale politiek.
Johan Depoortere was tussen 1971 en 2008 een BRT/VRTjournalist. Hij maakte reportages in binnenen buitenland met vooral belangstelling voor het Midden- Oosten en Noord- en Zuid Amerika. Hij was correspondent in Moskou tijdens de woelige Jeltsin-jaren (1995-2000) en was vervolgens buitenlandverslaggever in Washington tijdens de Bush-jaren.

Zo beschrijft een van de afleveringen in de reeks Left Behind hoe in een vliegtuig de passagiers zonder verklaarbare reden in volle vlucht verdwijnen met achterlating van hun kleren, brillen, tandprothesen en pacemakers. Hun lichamen zijn, zoals alleen de ingewijden weten, “vervoerd,” fysiek ten hemel opgenomen. Voor de achterblijvers breekt een tijd aan van ellende: de tijd van de “tribulatie,” die zeven jaar zal duren en gekenmerkt wordt door plagen als oorlog en pandemieën. Zij die door de Rapture zijn gered en aan de rechterhand van god verblijven, zullen toekijken hoe hun achtergebleven politieke en religieuze tegenstanders verslonden worden door “zweren, steenpuisten, kikkers en sprinkhanen.” Zoals gebruikelijk in dat soort geloofssystemen, is de komst van de Rapture al herhaaldelijke keren voorspeld en telkens opnieuw werd de datum bijgesteld. Wie op de hoogte wil blijven van de tijdlijn en alle details over de nakende Rapture, kan terecht op de website Rapture Ready.

Aan die rampspoed komt pas een einde met de terugkeer van Jezus op aarde, meer specifiek in de Verenigde Staten, maar die terugkeer kan pas gebeuren als – en nu komt het – alle joden naar hun door God gegeven land zijn teruggekeerd. Hier betreden we het terrein waar fictie en religie met het politieke verweven raken. Want de periode van rampspoed die aan de komst van Christus voorafgaat is niet alleen herkenbaar aan de voornoemde plagen, het is een periode die geregeerd wordt door de Antichrist, vertegenwoordigd in een wereldregering – denk aan de Verenigde Naties. Daar zal pas een einde aan komen als álle voorwaarden zijn vervuld: de oprichting van de staat Israël (check), de bezetting door Israël van de rest van de “Bijbelse Landen,” het grootste deel van het Midden-Oosten (check) en de wederopbouw van de Derde tempel op de site die nu wordt bezet door de Rotstempel (Dome of the rock) en de Al-Aqsa-moskee (werk in uitvoering.) Dan zullen de legioenen van de Antichrist en Israël tot een laatste confrontatie komen in de vallei van Armageddon. De joden zullen in een poel van vuur omkomen of zich bekeren tot het christendom en de messias zal terugkeren op aarde. De ware gelovigen zijn zij die deze ontwikkelingen en de tweede komst van Jezus helpen bevorderen, vandaar hun militante en onvoorwaardelijke steun aan Israël en de zionistische ideologie.

De prominentste vertegenwoordiger van de Rapture-beweging is vandaag pastor John Hagee, leider van de Cornerstone Church in San Antonio, Texas. Zijn kerk is een van de grootste evangelische televisiekerken met plaatselijke stations in alle staten van de VS. Daarom heeft deze kerk een enorme invloed op het deel van de samenleving dat zich herkent in het fundamentalistische geloof en dus op een groot deel van de Republikeinse Partij. Toen ik in 2008 Hagee in zijn kerk in San Antonio interviewde, verklaarde hij zonder verpinken dat de Rapture elk moment kon gebeuren, “Ja, zodra ik hier met u mijn bureau verlaat.” Ik sprak hem tijdens een weekend geheel gewijd aan de viering van het bestaan van Israël, met gezangen, gebeden en kitscherige toneelopvoeringen die de glorie zongen van de Joodse staat. Dat belette niet dat Hagee op de vraag wat er met de joden tijdens het Armageddon zal gebeuren, antwoordde met een diep in het christelijk antisemitisme wortelende overtuiging: “De joden zullen zich tot het christendom bekeren of omkomen in een poel van vuur en ellende.”

De politieke invloed van een man als Hagee valt niet te onderschatten. De pastor sprak de zegening uit op de plechtigheid waarmee de Amerikaanse ambassade in 2018 in Jeruzalem werd geopend. Het jaar daarvoor had president Donald Trump, tegen het internationaal recht in, Jeruzalem als hoofdstad van Israël erkend. Tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen van 2008 sprak Hagee zijn steun uit voor de Republikeinse kandidaat John McCain die het opnam tegen Barack Obama. Maar McCain weigerde het “endorsement” van Hagee, ook al had hem dat een belangrijk deel van de Republikeinse kiezers kunnen opleveren. De aanleiding voor die weigering was de uitspraak van Hagee dat “Hitler het plan van God had uitgevoerd door de joden te vervolgen en ze zo naar hun eigen staat te leiden.”

George W Bush had zoals bekend het Licht gezien en was van alcoholverslaafde flierefluiter een vrome christen geworden. Wat hij met de Rapture-beweging gemeen had, is me niet bekend, maar zijn (betwiste) verkiezingsoverwinning in 2000 had hij voor een groot deel te danken aan zijn religieuze achterban, de religious right. Zijn oorlog tegen Irak was voor de gelovigen de bevestiging van een voorspelling in het Boek der Openbaring: “Vier engelen die bij de grote rivier de Eufraat worden vastgehouden, zullen worden bevrijd om een derde deel van de mensheid te vernietigen.” Een oorlog tegen de Islam moest niet worden gevreesd, maar verwelkomd omdat de eindstrijd tot bevrijding zal leiden. Volgens een opiniepeiling van Newsweek – weliswaar 20 jaar geleden – gelooft 36% van de Amerikanen dat het Boek der Openbaring een ware voorspelling is van de toekomst. In een poll van Time/CNN uit dezelfde periode zegt een kwart van de Amerikaanse bevolking dat de aanvallen op de Twin Towers in 2001 voorspeld werden in de bijbel.Ook vandaag blijft de Rapture-beweging grote invloed uitoefenen op de Amerikaanse binnen- en buitenlandse politiek. Als presidentskandidaat Donald Trump zich nog minder geremd dan zijn rivaal Biden achter Israël schaart, heeft dat minder met overtuiging dan met politieke berekening te maken: zijn achterban bestaat voor een groot deel uit evangelische christenen voor wie onvoorwaardelijke steun aan Israël op theologische grondslag is gevestigd. Dat verklaart voor een deel hoe volgens opiniepeilingen 80% van de Amerikaanse bevolking in haar geheel voorstander is van een einde aan het bloedvergieten in Gaza, maar slechts 8% daarvan een uitdrukking vindt in het Congres. Er is met andere woorden een enorme kloof tussen de wil van de bevolking in het algemeen en een politieke klasse die zich laat leiden door een relatief kleine maar luidruchtige en invloedrijke minderheid voor wie steun aan Israël een door God gegeven opdracht is.