“Het Vlaamse onderwijs verkeert in een grote crisis. Vlaanderen zakt in snel tempo in meerdere internationale rangschikkingen. Er komen steeds meer alarmerende berichten vanop de werkvloer. Het basiskennisniveau van veel leerlingen voor rekenen, schrijven en lezen gaat erop achteruit. De prestatiekloof tussen kinderen onderling blijft groot.”
Zo begint het rapport van de commissie “Beter onderwijs” (15 leraren en academici onder voorzitterschap van Philip Brinckman) die op vraag van de onderwijsminister 58 adviezen formuleerde om het tij te keren. De commissie besteedt veel aandacht aan de impact van armoede op het leren en de school.
In ons onderwijs vallen veel leerlingen uit de boot die sociaal-economisch kwetsbaar zijn of een andere thuistaal spreken. Kansarme leerlingen zijn de eerste slachtoffers van de dalende prestaties voor rekenen, taal en lezen, wat de welzijnskloof verdiept. De Standaard spreekt over een “infernale spiraal van klasseonderwijs” (DS 3 juni 2022). De democratiseringsmotor van het onderwijs sputtert en de vraag is meer dan ooit prangend: hoe komen we tot onderwijs waarin iedereen, onafhankelijk van afkomst, de kans krijgt te ‘excelleren’? Nergens zijn deze uitdagingen groter dan in de grootstad Brussel.
We nodigen je uit om te luisteren naar en mee te discussiëren met drie Brusselse onderwijsactoren:
- Johan De Donder, lid van de commissie “Beter onderwijs” (commissie Brinckman), schrijft regelmatig opiniestukken over de kwaliteit van het onderwijs en is leraar van het Maria-Boodschaplyceum (MaBo). MaBo is een school in het centrum van Brussel met doorstroomrichtingen die evolueerde naar een multiculturele school, met veel aandacht voor gelijke kansen en voor kwaliteitsvol onderwijs.
- Els Salembier, leraar en coördinator van de freinetschool “Keerpunt” in Molenbeek. Keerpunt stelt in zijn missie een halt te willen toeroepen aan schooluitval en schoolmoeheid. Deze jonge school gaat het engagement aan om ook kinderen en jongeren uit milieus met minder kansen te bereiken. Dat doen ze met een divers lerarenkorps, waarvan leerkrachten ook de hoofddoek mogen dragen in de klas.
- Eddy Van de Velde, algemeen directeur van vzw Ignatius Scholen in Beweging, die in september 2023 de Egied Van Broeckhovenschool opent in Molenbeek. Deze jezuïetenschool (genaamd naar een priester-arbeider die op 34-jarige leeftijd omkwam bij een arbeidsongeval in Anderlecht) zal een domeinschool (aso, tso en bso) zijn met aandacht voor jongeren die vroegtijdig uitvallen en meer begeleiding nodig hebben. Ze wil alle jongeren kansen geven om een ‘agent of change’ te worden in onze maatschappij.
Op het podium zitten drie scholen met een sociaal engagement. Hoe proberen zij vanuit hun eigen pedagogie kansengelijkheid en kwaliteit te creëren? Op welke obstakels botsen zij? En welke good practices hebben ze te delen?
Moderator is Jeroen Permentier, ex-leraar en journalist bij De Wereld Morgen.