Hoe de overheid met schadeafhandeling na crises een tweede psychologische en sociale ramp voor slachtoffers kan creëren

Overstromingen in Wallonië, aardbevingen in Nederland en onveilige huizen door ongeschikte bouwmaterialen in Ierland. Allemaal voorbeelden van crisissen waarin burgers geconfronteerd werden met een overheid die zou moeten bijdragen aan de oplossing.

Die oplossing bleek echter vaak zo complex, dat zich een tweede, stille ramp begon te voltrekken. Steun of compensatie van een overheid verkrijgen zorgde voor maanden of zelfs jaren aan gedoe en papierwerk – zoveel gedoe dat burgers eigenlijk tweemaal slachtoffer werden. Het eindresultaat: verdriet, stress en uitputting bij burgers.

In ons nieuwe onderzoeksproject PROBE-ST proberen we te achterhalen waar die stress nou precies vandaan komt. Ons onderzoek toont aan dat meer aandacht nodig is voor de tweede, stille ramp die zich kan voltrekken indien steun- of compensatieprocedures vanuit de overheid ontbreken, te complex zijn of gebrekkig functioneren.

In deze lezing zullen we dan ook toelichten hoe burgers na rampen fricties met de overheid ervaren, en hoe verschillende fricties met de overheid over de tijd kunnen opstapelen. We bespreken ook hoe die fricties kunnen leiden tot onder meer verdriet, chronische stress, angst, perspectiefverlies, uitputting, sociaal conflict en vertrouwensbreuken bij de burger. Ook zullen we wat voorzichtige aanbevelingen geven voor toekomstige rampen. De tweede, stille ramp kunnen we wellicht nooit helemaal voorkomen, maar we kunnen hem misschien wel verkleinen.

Spreker.
Bjorn Kleizen
Universiteit Antwerpen – politieke wetenschappen – Politics & Public Governance / PPG