Onderwijs staat in Nederlandstalig België sedert enkele jaren hoog op de politieke agenda. Niet alleen omdat het een regionale bevoegdheid van Vlaanderen is maar ook en vooral omdat men er met ernstige en opvallende problemen geconfronteerd wordt: tekort aan leerkrachten, discussie over eindtermen, klachten over onderwijs kwaliteit, leerlingen die geweigerd worden, te ingrijpende budgettaire besparingen, actualisering van de onderwijs methodiek, introductie van e-technologie; opvang in het ASO of BSO, leerlingenvervoer bijvoorbeeld bijzonder onderwijs en zo verder. Het Masereelfonds nationaal maakte er zijn jaarthema van, het Mf Vilvoorde sprong mee op de kar. De afdeling organiseert een gespreksavond waarop u graag wordt uitgenodigd. Het onderwerp is: “ Onderwijs in Nederlandstalig België: verdiensten en uitdagingen!”.
Moderator: Dr W. Foulon, em. Prof VUB. Sprekers zijn : Karolien Silverans, lerares verbonden aan het Instituut lerarenopleiding VUB en Tino Delabie, leraar, verbonden aan de Ovds, democratische school.
Introductie
De kwaliteit van het Vlaams onderwijs heeft sinds 2000 een merkbare daling ervaren. Dit artikel bespreekt de diverse factoren die deze achteruitgang zouden kunnen verklaren, variërend van socioculturele verschuivingen tot directe onderwijspraktijken.
1. Context: Neoliberaal Kapitalisme en Onderwijs
Het hedendaagse neoliberaal kapitalisme richt zich op kapitaalaccumulatie. Hierdoor heeft het onderwijs niet langer de prioriteit om kritische geesten te ontwikkelen, maar eerder om individuen voor te bereiden op de geglobaliseerde kapitalistische wereld.
2. De Leerkracht en Autoriteit
De autoriteit van de leerkracht wordt ondermijnd. Door deze vermindering van autoriteit wordt het overbrengen van kritische kennis gehinderd. Er is een groeiende beweging die pleit voor het transformeren van de leraar in een “animator”, waardoor leerlingen hun eigen kennis opbouwen.
3. De Leerling als Consument
De moderne generatie leerlingen is sterk beïnvloed door een consumptie- en spektakelcultuur. Hierdoor gaan ze de school en het leerproces vaak benaderen als consumenten, wat leidt tot een vermindering van de leerervaring.
4. Effecten op de Kwaliteit van Onderwijs
Verschillende factoren hebben invloed op de kwaliteit van het onderwijs, waaronder de grootte en homogeniteit van klassen en de kwaliteit van het onderwijzend personeel. Het chronische tekort aan personeel en onvoldoende financiering zijn slechts twee van de vele uitdagingen waarmee het hedendaagse onderwijs wordt geconfronteerd.
5. Schermgebruik en Onderwijs
Ondanks de technologische voordelen heeft het veelvuldig gebruik van schermen een negatieve impact op de kwaliteit van het onderwijs. Overmatig schermgebruik bij kinderen leidt tot verschillende problemen, variërend van aandachtsstoornissen tot verminderde slaagkansen in het onderwijs.
Conclusie
De achteruitgang in de kwaliteit van het Vlaams onderwijs is een complex probleem met meerdere oorzaken. Van de veranderingen in de maatschappelijke context tot directe onderwijspraktijken, het is essentieel om deze factoren te begrijpen en aan te pakken om de kwaliteit van het onderwijs voor toekomstige generaties te waarborgen.