Onze inspiratie-avonden over onderwijs

Elke dag worden in Vlaanderen 20 kinderen van school gestuurd, mede omdat de school onvoldoende middelen heeft om onderliggende zorgproblemen aan te pakken. Onderwijsminister Ben Weyts liet een ballonnetje op om ouders te bestraffen wanneer zij thuis een andere taal spreken met hun kinderen. Het is nog steeds wachten op een loopbaanpact dat leerkrachten meer perspectief biedt. En ondanks de ongelijke onderwijskansen in België blijft het dominante politieke discours er één over ‘excellentie’.

Het is duidelijk dat er nood is aan een alternatief geluid over ons onderwijs. Daarom koos het Masereelfonds onderwijs als jaarthema en organiseerden we een inspiratie-avond in Antwerpen (23 november 2022) en in Gent (24 januari 2023) waar we onderwijsprofessionals en leden samenbrachten.

We lieten ons inspireren

Dichter en lerares Ruth Lasters getuigde over het belang van kunst en creativiteit voor alle leerlingen. Het hekeldicht ‘Losgeld’ dat zij in september 2022 als toenmalig stadsdichter van Antwerpen samen met haar leerlingen schreef, klaagt de onderwaardering aan van beroeps- en technisch geschoolde leerlingen. In maart won Lasters met haar gedicht de Arkprijs voor het Vrije Woord en ondertussen is ze opnieuw aan de slag als onafhankelijk stadsdichter.

Wat gebeurt er als je de dissidenten van een systeem het woord geeft? Wat als de jongeren die uitvallen op school zelf de kans krijgen om ons onderwijs te hervormen? De acteurs van de theatervoorstelling Dissident (NTGent) getuigden op de avond in Gent over prestatiedruk, verouderde curricula, de westerse blik, maar ook het gebrek aan waardering voor de job van leerkracht. Een goede aanzet voor een duchtige discussie over hoe we de connectie tussen jongeren en ons onderwijs opnieuw kunnen versterken.

We gingen in gesprek…

Na deze inspirerende intro’s ging iedereen aan ronde tafels zitten, mensen uit het brede onderwijsveld, leerlingen, leden. Centraal stond de vraag: hoe maken we ons onderwijs rechtvaardiger van onderuit?

Heel wat scherpe bedenkingen, persoonlijke getuigenissen en mooie ideeën zijn op de avond de revue gepasseerd.

Twee grote ideeën hielden we over:

• Er is nood aan meer kritisch burgerschap op school. Leerkrachten kunnen steun van het middenveld gebruiken om het in tijden van polarisering over maatschappelijk relevante thema’s te hebben. Kunst en creativiteit bieden leerlingen de broodnodige zuurstof om te voelen en na te denken. Deze krachtige tools van emancipatie en burgerschap zouden er voor leerlingen in alle studierichtingen moeten zijn.

• Er is nood aan een revolutie in het onderwijs, een krachtig tegengeluid. Wat als kritische leerlingen en leerkrachten over de lessenaar heen stappen en de handen in elkaar slaan? Wat als zij met elkaar spreken over hoe het onderwijs anders en beter zou kunnen? Zowel de voorstelling Dissident als het gedicht Losgeld sloegen die weg al in. Kunnen we samen een krachtig boodschap naar buiten brengen? Hier willen we op verdergaan!